user_mobilelogo
What's On - Τρέχοντα

ArtycleΤρέχοντα

Εκθέσεις Δράσεις Σεμινάρια Διαγωνισμοί

View more
Vermeer

Johannes Vermeer

Το Μπαρόκ στην Ολλανδία του 17ου αιώνα

View more

   “H Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη” είναι το μοναδικό γυμνό του Ισπανού ζωγράφου Diego Velazquez (1599-1660) το οποίο σώζεται μέχρι τις μέρες μας. Απεικονίζει τη θεά του έρωτα, της ομορφιάς και της άνοιξης ξαπλωμένη στο κρεβάτι της, με την πλάτη στον θεατή. Χωρίς τα στολίδια ή τα λουλούδια τα οποία συνήθως την συνοδεύουν, απλή και παραδόξως μελαχρινή, η Αφροδίτη παρουσιάζεται, σαν ένα κοινό μοντέλο, μία σύγχρονη γυναίκα της εποχής. Το στοιχείο που την διαφοροποιεί από μία καθημερινή γυναίκα, είναι φυσικά η παρουσία του μικρού Έρωτα, του φτερωτού θεού και συνοδού της. Φορώντας μόνο μια κορδέλα, χωρίς τα βέλη και τη φαρέτρα του, χωρίς το μαντήλι στα μάτια που υποδηλώνει συχνά σε παραστάσεις την τυφλότητά του, ο Έρωτας κρατά έναν καθρέφτη μέσα από τον οποίο η θεά μας κοιτά. Ο καθρέφτης, διαχρονικό σύμβολο της αυτοαναφορικότητας, της γυναικείας αυταρέσκειας, ή ακόμη και ματαιοδοξίας αποτελεί σημαντικό εργαλείο στα χέρια των ζωγράφων, όχι απλώς ως σύμβολο των παραπάνω, αλλά ως μέσο σύνδεσης με τον θεατή και ένα «παράθυρο» στην τρίτη διάσταση.

   "Η Συνάντηση" ή “Καλημέρα Κύριε Courbet” είναι έργο του Γάλλου ρεαλιστή Gustave Courbet (1819-1877). Δεξιά για τον θεατή, ο ζωγράφος παριστάνει τον εαυτό του να περπατά στην εξοχή και να κάνει μία μικρή στάση προκειμένου να χαιρετίσει ένα φίλο και πελάτη του ο οποίος συνοδεύεται από τον υπηρέτη του. Βρισκόμαστε στο 1854, στην καρδιά του 19ου αιώνα, στη Γαλλία της βιομηχανικής και τεχνολογικής επανάστασης, του Θετικισμού και του Μαρξισμού. Στο χώρο της τέχνης μεσουρανεί ακόμη ο θεσμός του επίσημου Salon και του Ακαδημαϊσμού, που σχεδόν επιβάλλει συγκεκριμένα πρότυπα, τόσο ως προς τη θεματολογία, όσο και ως προς την κλίμακα και την τεχνοτροπία των έργων. Για εκείνους που είχαν λοιπόν συνηθίσει στις επιβλητικές παραστάσεις ιστορικών και μυθολογικών θεμάτων, «Η Συνάντηση» του Courbet θα φαινόταν αναμφίβολα παιδιάστικη, ακόμη και προκλητική. Το θέμα είναι κάτι «ανάξιο» αναπαράστασης για τους συντηρητικούς και ακαδημαϊκούς κύκλους, ενώ ο ίδιος ο καλλιτέχνης απεικονίζει τον εαυτό του σαν έναν χωρικό ή έναν αλήτη που περιπλανιέται στη φύση.

   Ο Umberto Boccioni (1882-1916) στο έργο του Ταυτόχρονη Όραση παρουσιάζει μία δυναμική σύνθεση-ύμνο στην φουτουριστική ιδεολογία. Βίαιες διαγώνιοι, ζωντανά και παλλόμενα χρώματα, κατακερματισμένες φόρμες και υποκειμενική προοπτική συνθέτουν ένα φαντασμαγορικό και επαναστατικό σκηνικό. Μία γυναίκα κρεμιέται από το μπαλκόνι και παρακολουθεί τα τεκταινόμενα κάτω στην πλατεία. Η μορφή κυριαρχεί και πλαισιώνει τη δράση στο μακρινό έδαφος, ενώ μαζί της συναντάμε την αντανάκλασή της, ή ίσως και μία δεύτερη μορφή που την συντροφεύει. Τα κτίρια γύρω από την πλατεία παραμορφώνονται, αγκαλιάζουν την πλατεία, αλλά και το πρόσωπο της γυναίκας και το κατακλύζουν με κάθε μεταφορική, κυριολεκτική ή τεχνοτροπική σημασία. Οι διάφορες οπτικές γωνίες, η εφαρμογή ποικίλων υποκειμενικών προοπτικών και η εναλλαγή έντονων θερμών και ψυχρών χρωμάτων σε συνδυασμό με την πρωτοποριακή σύνθεση και τις συστρεφόμενες φόρμες, επιβάλλουν την αίσθηση της αέναης κίνησης και του δυναμισμού.

   Η Πολωνή Tamara de Lempicka (1898-1980) με την Αυτοπροσωπογραφία της στην πράσινη Bugatti, ενσαρκώνει όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά της femme fatale της δεκαετίας του ’20. Το βαρύ, λάγνο, ίσως μπλαζέ βλέμμα, το έντονο κόκκινο κραγιόν και τα λευκά γάντια γίνονται η επιτομή του στυλ και το σήμα κατατεθέν για την σύγχρονη, χειραφετημένη και απελευθερωμένη γυναίκα. Άλλωστε η Lempicka ήταν στ’ αλήθεια μία γυναίκα-σύμβολο της μοντέρνας εποχής και ακολούθησε έναν τρόπο ζωής εντελώς ξένο προς αυτόν των γυναικών της εποχής. Μεγαλωμένη μέσα στα πλούτη μεταξύ Πολωνίας, Ρωσίας και Ελβετίας και διαμένοντας στο Παρίσι από πολύ νεαρή ηλικία ήταν μία πολίτις του κόσμου και δημοφιλής ζωγράφος που ζούσε μεταξύ των επιφανέστερων ανθρώπων της τέχνης, του θεάματος αλλά και της επιστήμης. Είναι πραγματικά δύσκολο να διακρίνουμε μέσα από τέτοια έργα της Lempicka αν προσωπογραφείται όπως προστάζει η μόδα της εποχής ή αν αυτή ήταν που διαμόρφωσε μία ολόκληρη αισθητική που παραπέμπει ακόμη και σήμερα σε εξώφυλλα περιοδικών.