Η Pop Art, επηρέασε καθοριστικά το έργο πολλών Ελλήνων καλλιτεχνών και αποτέλεσε σημαντική ενίσχυση για την τέχνη της διαμαρτυρίας και τον Κριτικό Ρεαλισμό, ωστόσο δεν έδωσε αντιπροσωπευτικά παραδείγματα στην Ελλάδα, όπως αυτά που συναντάμε στην Αμερική και στη Βρετανία. Παρέσχε, όμως, στους καλλιτέχνες μία ευρεία γκάμα νέων προς χρήση τεχνικών, που απομακρύνονταν από τους παραδοσιακούς τρόπους λειτουργίας της τέχνης και την «μπόλιασε» με δόσεις αμφισβήτησης και κριτικής διάθεσης. Μία καλλιτέχνις που βρέθηκε κοντά στην Pop, τόσο ως προς τις τεχνικές που χρησιμοποίησε, όσο και ως προς το πεδίο άντλησης του υλικού της και τα μηνύματα της τέχνης της, ήταν η Χρύσα Ρωμανού (1931-2006).

    Παίρνοντας αυτούσιες εικόνες από τον σύγχρονο κόσμο της καταναλωτικής κοινωνίας, από φωτογραφίες εφημερίδων και περιοδικών, η Ρωμανού συνθέτει έργα άμεσα συνδεδεμένα με την καθημερινή ζωή. Η Ελένη Βακαλό εξετάζει το έργο της στα πλαίσια του Νέου Ρεαλισμού, ενώ η Μαρία Κοτζαμάνη κάνει λόγο για τη ‘δημοσιογραφική’ ζωγραφική της.

    Στο Luna Parc International, η Ρωμανού αντιπαραθέτει στην αφθονία της δυτικής καταναλωτικής κοινωνίας, εικόνες του πολέμου, της φτώχειας και την πείνας των καταπιεσμένων φυλών και λαών του κόσμου. Στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού για ενηλίκους, όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του έργου, στοχοποιείται ένα αθώο, μικρό παιδί. Τόσο αδιάφορη έχει γίνει η σύγχρονη κοινωνία, απέναντι στα ουσιαστικά προβλήματα που βασανίζουν τον πλανήτη, που ξεγελιέται με ένα μπουκάλι κρασί ή ένα δίσκο του Elvis. “Είναι ένα κολλάζ από δημοσιευμένες φωτογραφίες, που η καθεμιά συνδέεται και με κάποιο συγκλονιστικό γεγονός απ’ εκείνα που συμβαίνουν καθημερινά σε κάποια γωνιά της γης, δημοσιεύονται στις εφημερίδες, σχολιάζονται, και ξεχνιούνται. Τοποθετημένα όμως στο μουσαμά με ψυχολογικά τεχνάσματα, τα ίδια αυτά γεγονότα αποκτούν όχι μόνο ‘επικαιρότητα’ αλλά και σημασία”[1].

    Μέσα από το collage (επικόλληση) και αργότερα το decollage[2] (αποκόλληση) φωτογραφικού και έντυπου υλικού, η Ρωμανού προβαίνει σε μία οπτική αφήγηση, συνδυάζοντας φωτομηχανικά μέσα για την παραγωγή της εικόνας και ποιητική γραφή. Η ίδια έλεγε: “Κατάλαβα πως μ’ αρέσει να διηγούμαι ιστορίες. Και τότε σκέφτηκα να πάρω έτοιμες εικόνες και άρχισα το κολλάζ. Είχα βρεθεί σ’ ένα κλίμα Pop Art. Βέβαια, ενώ η αμερικάνικη Pop Art εκθείαζε το αμερικάνικο προϊόν, εγώ το χρησιμοποίησα για να το κριτικάρω, για να διηγηθώ τη δική μου ιστορία”[3].

[1] Κοτζαμάνη Μαρία, “Έλληνες Καλλιτέχνες στο Εξωτερικό, Ρωμανού: ‘Δημοσιογραφική’ ζωγραφική, Γαζετοπούλου: Νέα έκδοση ‘Ποπ - Αρτ’”, Ζυγός, Έτος 9^ο, Απρίλιος 1965, σσ. 78-80.

[2] Decollage είναι η διαδικασία για την παραγωγή μίας εικόνας με τον αντίθετο τρόπο από αυτόν που χρησιμοποιείται στην περίπτωση του Collage. Με λίγα λόγια, αντί να προστίθενται εικόνες ή μέρη αυτών η μία επάνω στην άλλη σε μία επιφάνεια, με σκοπό τη σύνθεση μίας καινούργιας εικόνας-παράστασης, επικολλώνται πολλές εικόνες η μία επάνω στην άλλη και εν συνεχεία σκίζονται ή αφαιρούνται κομμάτια τους, αποκαλύπτοντας μέρη των κατώτερων επιπέδων. Η νέα εικόνα δημιουργείται, δηλαδή, αφαιρετικά και όχι προσθετικά.

[3] Π+Π=Δ Νέα Τέχνη από τις Δεκαετίες του ’70 και του ’80, Επιλογές από το Δεσμό, Τζιρτζιλάκης Γ. (επιμ), Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ και Εκδόσεις Futura, Αθήνα 1999, σ. 64.

Info

Χρύσα Ρωμανού

“Luna Parc International”, 1965

Collage, Ιδιωτική Συλλογή

Powered by OrdaSoft!